57. Alay’ın Kahramanlık Hikâyesi
Çanakkale Kahramanları Anısına
57. Alay, Çanakkale Savaşı sırasında, 15 Nisan 1915’te Anzak Çıkarmasını durdurması ve verdiği büyük kayıplarla efsaneleşmiş bir alaydır.
57.Piyade Alayı, 19. Piyade Tümenine bağlı üç alaydan biridir. Tekirdağ’ın Yarkışla bölgesinde, 1 Şubat 1915 tarihinde kurulmuştur. Tarihimizin en şanlı birliği olan bu alayın başına kumandan olarak, kahraman Yarbay Hüseyin Avni Bey atanmıştır.
57. Alay, 25 Şubat 1915’te Çanakkale’de bulunan Eceabat’a getirilmiştir. Daha sonra yedek kuvvet olarak Bigali Köyü’ne geçmiş ve 24 Nisan 1915 tarihine kadar, Yarbay Mustafa Kemal ve Binbaşı Hüseyin Avni Bey tarafından sürekli olarak eğitime tabi tutulmuştur.
25 Nisan 1915 günü saat 02.45’de muharebe gemilerinin ve muhriplerinin korunmasında Türk kıyılarına yaklaşan Avustralya Tümeninin bir tugayını taşıyan çıkarım araçları, hesapta olmayan bir akıntı nedeniyle kuzeye sürüklenerek saat 04.30’da kumluk bir kıyı (Kabatepe Bölgesi) yerine, Arıburnu Bölgesi’ne çıkarma yaptı.
Tamamen kayalık olan bu bölgeyi 27. Türk Alayının 2. Taburu savunuyordu. Karaya çıkan düşman kuvvetlerini işte bu taburun yalnızca bir bölüğü karşıladı.
5. Ordu 19. İhtiyat Tümeni Komutanı Kurmay Yarbay Mustafa Kemal (Atatürk), derhal harekete geçti. ..
57. Alay’ı bir dağ bataryasıyla güçlendirerek karşı taarruz için Arıburnu Bölgesi’ne yöneltti.
Eceabat Bölgesinde bulunan 27. Alayın büyük kısmını da, çıkarma bölgesine yönlendirdi.
5. Ordu Komutanı, 19. Tümen’in diğer alaylarının karşı taarruza katılmasını emredince, karşı taarruza geçildi…
Yapılan karşı taarruz sayesinde, kıyıda tutunmaya çalışan İngiliz ve Fransız kuvvetleri çekilmeye başladı. Ancak arkadan gelen taze kuvvetler ve deniz kuvvetlerinin etkili ateş desteği sayesinde “Kanlısırt batısı – Sivritepe -Merkeztepe Yükseksırt” hattında tutunmayı başardılar.
Dünyanın en etkili ateş gücüne sahip İngiliz ve Fransız ortak donanmasının, ortalığı hallaç pamuğuna çeviren cehennemi andıran bir ateşten sonra, düşman kara birlikleri saat 05.30’da Seddülbahir’e çıkmaya başladı (25 Nisan 1915).
İlk hedef olarak Alçıtepe seçilmişti: Bu tepeyi ele geçirmek istiyorlardı. Serçetepe, Kanlısırt ve Osmanlı ordularının tek ikmal yolu olan Şarapnel Vadisi, hem bizim açımızdan hem de düşman açısından son derece önemliydi. Her iki taraf da buralara sahip olmak istiyordu. Bu yüzden bölgede kanlı çarpışmalar oldu. Zaman zaman düşman birlikler birbirlerine birkaç metre mesafeye kadar yaklaştılar. Boğaz boğaza geldiler. Her iki taraftan da büyük zayiat verildi.
Özellikle İngiliz ve Fransız zayiatı, komutanlara, ”Yeni takviyeler gelmezse burada tutunamayacağız” diye feryat ettirecek kadar ağırdı.
27 Nisan 1915 günü saat 16.00 sıralarında, donanmanın ateş desteğiyle başlayan İngiliz taarruzu, Türk savunma mevzilerinin 700-800 metre ilerisinde Zığındere-Eskihisarlık hattında durduruldu.
Çıkarma Kuvvetleri Komutanlığı, askerlerimizin o bölgede güçsüz olduğu düşüncesiyle, taarruza kararlıydı. Bu kez hedef, Kitre olarak tespit edilmişti.
28 Nisan 1915 sabahı saat 08.00’de donanmanın desteği altında başlayan İngiliz-Fransız taarruzu, akşama kadar sürdü.
Ama karşı taarruzla püskürtüldüler. Düşman kuvvetlerinin zayiatı 3.000’i buldu.
Yarbay Hüseyin Avni Bey’in komutasındaki 57. Alayın, başta komutanlar olmak üzere, 628 kişilik mevcudunun tamamı, 25-28 Nisan 1915 tarihleri arasındaki savaşlarda şehit oldu.
Bu kahramanların anısına o günden beri Türk Ordusu’nda 57. Alay bulunmamaktadır.
57.Alay şehitliği Çanakkale Gelibolu Yarımadası’nda Kanlısırt’ta bulunmaktadır.
İşte o kahramanlar, hala oradalar ve hala o tepeyi bekliyorlar!
